Bonsais e sardiñas en conserva

Encántame participar en clubs de lectura, porque comprobo que é certo: que os lectoras e as lectoras escriben a súa propia versión da obra. Prefiro os grupos pequenos que me acollen como se me convidasen a tomar café en saliñas de estar. Dez persoas como moito: iso permite que entre os comentarios sobre o libro vaian caendo confidencias persoais. E, ao final, case sempre hai unha sorpresa, que a min me ilusiona como a unha nena pequena: alguén aparece cun agasallo. Normalmente é unha figura de Sargadelos, garantía de non errar. Eu lévollas a mamá, que as pon orgullosa no moble onde ten a televisión. Todas están alí, menos unha: Martín Sarmiento sentado no seu escritorio. Esa está no cemiterio. Está xusto entre dous vasos con flores de plástico, diante do nicho do meu avó máis querido, seica que para que falen de min, que nunca vou visitalo. Non está mal: a literatura serviume para ser tema de conversa entre unha peza de cerámica e os ósos do meu queridísimo avó.
Noutra ocasión déronme un paquete grande, moi grande. Dixéronme que como imaxinaban que estaría farta de figuriñas de Sargadelos, pensaran en algo “distinto”. Subín ao tren e, así que puiden, esgacei o papel de regalo, rompín a caixa de cartón e abraiei: latas de conserva. Marabilloso. Por aí habería cincuenta latas de conserva. No traxecto entre a estación e a miña casa, fun petando nas portas amigas e repartín mexillóns en escabeche e sardiñas en aceite de oliva. Agora, se abro unha lata de conserva, lembro esa tarde fantástica e sei que todas as persoas que me len están comigo, mesmo cando como.
No último club no que participei, as lectoras tiveron o detalle de ofrecerme un chocolate quente e galletas de leite condensado. Ía frío, tiña fame e agradecino moitísimo. Despois regaláronme un bonsai. Cando preguntei por que me regalaban un bonsai, alguén dixo: “Porque rima con Sumai”. Quedei pampa coa inaudita resposta e aceptei feliz o agasallo. Con el no colo, regresei a Compostela. Agora téñoo sobre a mesa de traballo e, sempre que sento a escribir, paréceme que esas amigas lectoras rebolen entre as ponlas do bonsai e penso, con todo o agarimo do mundo: “Menos mal que me apelido Sumai!”.